Σύμφωνα με μελέτη που διεξάχθηκε από ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον στο Σεντ Λούις το κάπνισμα έχει συνδεθεί με τη μείωση του μεγέθους του εγκεφάλου. Οι ερευνητές σημειώνουν ότι, μπορεί μεν ο όγκος του εγκεφάλου μειώνεται φυσικά με την ηλικία, το κάπνισμα όμως επιταχύνει τη διαδικασία γήρανσης του εγκεφάλου. Η καθηγήτρια Ψυχιατρικής Laura J. Bierut υπογραμμίζει ότι κάπνισμα και μικρότερος όγκος εγκεφάλου είχαν συνδεθεί εδώ και πολύ καιρό, μολονότι η αιτιολογική σχέση τους παρέμενε αβέβαιη. Εξάλλου, ο ρόλος της γενετικής περιπλέκει την εικόνα, καθώς τόσο το μέγεθος του εγκεφάλου όσο και η καπνιστική συμπεριφορά είναι κληρονομικά, με περίπου το ήμισυ του κινδύνου καπνίσματος να αποδίδεται στα γονίδια κάποιου.
Για να ξετυλίξουν την αλληλεπίδραση μεταξύ γονιδίων, εγκεφάλου και συμπεριφοράς, η Bierut και ο μεταπτυχιακός φοιτητής Yoonhoo Chang ανέλυσαν δεδομένα από μία βιοτράπεζα του Ηνωμένου Βασιλείου. Η μελέτη γενετικών πληροφοριών για την υγεία και τη συμπεριφορά περισσότερων από 40.000 συμμετεχόντων αποκάλυψε συσχετίσεις μεταξύ του ιστορικού καπνίσματος, του γενετικού κινδύνου για το κάπνισμα και του όγκου του εγκεφάλου. Πιο συγκεκριμένα, η συσχέτιση μεταξύ του καπνίσματος και του όγκου του εγκεφάλου ήταν δοσοεξαρτώμενη, δηλαδή τα άτομα που κάπνιζαν περισσότερα πακέτα την ημέρα εμφάνιζαν μικρότερο όγκο εγκεφάλου. Η Bierut επισημαίνει τις ανησυχητικές επιπτώσεις του μειωμένου όγκου του εγκεφάλου, εξισώνοντάς τον με μια επιταχυνόμενη διαδικασία γήρανσης, ενόψει ιδίως του γεγονότος ότι τόσο η γήρανση όσο και το κάπνισμα αποτελούν παράγοντες κινδύνου για άνοια. Η παρατηρούμενη μάλιστα συρρίκνωση φαίνεται μη αναστρέψιμη, στο μέτρο που ακόμα και ο εγκέφαλος όσων είχαν διακόψει το κάπνισμα χρόνια στο παρελθόν παρέμεινε μόνιμα μικρότερος από αυτούς που δεν κάπνιζαν ποτέ.
Υπό το φως αυτών των ευρημάτων ο Chang υπογραμμίζει τη σημασία της αναγνώρισης του καπνίσματος ως τροποποιήσιμου παράγοντα κινδύνου. Ενώ δηλαδή η ήδη προκληθείσα βλάβη μπορεί να είναι μη αναστρέψιμη, η αποχή από το κάπνισμα μπορεί να αποτρέψει περαιτέρω βλάβη, διατηρώντας την υγεία του εγκεφάλου και μειώνοντας τον κίνδυνο άνοιας.
Η ΕΕΒΤ έχει τοποθετηθεί σχετικά με το θέμα της χρήσης ανθρώπινου βιολογικού υλικού στον τομέα της έρευνας και της ίδρυσης βιοτραπεζών. Μπορείτε να διαβάσετε το κείμενο της Γνώμης εδώ και το κείμενο της συνοδευτικής Έκθεσης εδώ.
Πηγή: https://medicine.wustl.edu/news/smoking-causes-brain-shrinkage/
Mαριάννα-Φωτεινή Δαφνή
Stagiaire ΕΕΒΤ