[14-06-2021] Κόσμος: Οι εφαρμογές διαβατηρίων εμβολιασμού θα πρέπει να αποδειχθούν ασφαλείς, ιδιωτικές και αξιόπιστες

Σύντομα ενδέχεται να έχετε μια επιπλέον εφαρμογή στο τηλέφωνό σας: ένα ψηφιακό διαβατήριο εμβολιασμού που επιτρέπει σε άτομα που έχουν εμβολιαστεί κατά του COVID-19 να ταξιδεύουν, να εισέρχονται σε επιχειρηματικά ιδρύματα και να παρακολουθούν εκδηλώσεις.

Η μη κατοχή της εφαρμογής θα μπορούσε να οδηγήσει σε άρνηση στην πρόσβαση των ατόμων. Η θεωρία υποστηρίζει ότι οι εφαρμογές αυτές δύνανται να βοηθήσουν την κοινωνία να ξανανοίξει παρά τους υψηλούς κινδύνους μόλυνσης, συμπεριλαμβανομένων αυτών των πιο μολυσματικών και θανατηφόρων στελεχών του κορωνοϊού, αφού επιτρέπουν στους προστατευμένους ανθρώπους να συνεχίσουν τις τυπικές τους δραστηριότητες, διατηρώντας ταυτόχρονα ανθρώπους ευάλωτους σε λοίμωξη μακριά από περιβάλλοντα υψηλού κινδύνου. Τα διαβατήρια εμβολιασμού, ωστόσο, μπορεί να έχουν απρόβλεπτες, αρνητικές συνέπειες. Και πέρα ​​από ηθικά ζητήματα, η δημιουργία εφαρμογών διαβατηρίου εμβολιασμού απέχει πολύ από την απλότητα με προεκτάσεις διασφάλισης της ασφάλειας, της ιδιωτικότητας και εμπιστοσύνης των πολιτών στα νέα συστήματα επαλήθευσης.

Η ΕΕ ανακοίνωσε τα σχέδια διαβατηρίων εμβολιασμού. Κρίνοντας από την αρχική τεκμηρίωση, το σύστημα προορίζεται να αποκεντρωθεί, βασιζόμενο στις υγειονομικές αρχές για την έκδοση πιστοποιητικών που αποθηκεύουν μόνο τις απαραίτητες πληροφορίες. Η επαλήθευση θα βασίζεται σε ψηφιακές υπογραφές και όλα τα δεδομένα υγείας θα παραμείνουν στην αρχή έκδοσης ή στο κράτος μέλος. Ωστόσο, ενώ το προσχέδιο φαίνεται πολλά υποσχόμενο, μένει να δούμε το τι θα κυκλοφορήσει ακριβώς και αν κάποιος θα παραβιάσει τους κανόνες αποθηκεύοντας ή παρακολουθώντας δεδομένα.

Η εφαρμογή CommonPass που δημιουργείται από έναν διεθνή μη κερδοσκοπικό οργανισμό φαίνεται να είναι η πιο ανεπτυγμένη εφαρμογή διαβατηρίου εμβολιασμού. Όπως η εθνικότητα, έτσι και η ιδιότητα του εμβολιασμένου δεν είναι ορατή σε άλλους. Η εφαρμογή διαβατηρίου εμβολιασμού CommonPass που βρίσκεται υπό ανάπτυξη θα περιλαμβάνει έναν κωδικό QR με δυνατότητα σάρωσης. Επί του παρόντος τεκμηριώνει τα αποτελέσματα των εξετάσεων. Ωστόσο, ενώ οι κατασκευαστές της ισχυρίζονται ότι οι εγγραφές θα αποθηκεύονται μόνο τοπικά σε συσκευές χρηστών, η εφαρμογή είναι κλειστής πηγής ενώ δεν υπάρχουν επίσημα έγγραφα που να τεκμηριώνουν το παραπάνω. Το Ισραήλ παρουσίασε την εφαρμογή «πράσινη κάρτα», η οποία επιβεβαιώνει ότι ένα άτομο έχει εμβολιαστεί ή έχει αναρρώσει από το COVID-19, αλλά το σύστημα έχει προκαλέσει ανησυχίες σχετικά με την προστασία της ιδιωτικής ζωής και της ασφάλειας. Αρκετές άλλες χώρες έχουν επίσης ξεκινήσει εφαρμογές διαβατηρίων εμβολιασμού για εσωτερική χρήση, όπως η Κίνα και η Σαουδική Αραβία.

Οι σχεδιαστές εφαρμογών αντιμετωπίζουν μια δύσκολη εργασία: Πρέπει να δημιουργήσουν ένα σύστημα που να είναι ασφαλές, να σέβεται το απόρρητο, να είναι εύκολο στη χρήση, συμβατό με όσο το δυνατόν περισσότερες συσκευές, εξαιρετικά επεκτάσιμο και ικανό να λειτουργεί διασυνοριακά. Το σύστημα θα πρέπει να παρακολουθεί τα ιδρύματα που παρέχουν αρχεία εμβολιασμού και δυνατές αλυσίδες εμπιστοσύνης που να αποδεικνύουν ότι κάθε μέρος του συστήματος λειτουργεί ακριβώς όπως ισχυρίζεται, ώστε να συνδεθούν τα ευαίσθητα αυτά δεδομένα με την εφαρμογή. Αφού οι εφαρμογές αυτές θα έχουν ευρεία χρήση, κάθε κακή πρακτική ασφάλειας θα έχει και ευρείες επιπτώσεις. Οπότε και τίθεται το θέμα του ποιος μπορεί να είναι αξιόπιστος για τη δημιουργία και τη συντήρηση αυτής της εφαρμογής; Μερικοί άνθρωποι ανησυχούν για την επιτήρηση τόσο από την κυβέρνηση όσο και από τον ιδιωτικό τομέα. Πράγματι, υπάρχει λόγος ανησυχίας: Οι εφαρμογές διαβατηρίων εμβολίων ενδέχεται να απαιτηθούν ή να είναι σχεδόν απαραίτητες, να συνδέσουν την ταυτότητα με προσωπικές πληροφορίες υγείας και, ανάλογα με την εφαρμογή, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία λεπτομερών προσωπικών προφίλ. Οι ιδιωτικές εταιρείες θα έχουν κίνητρο για τη δημιουργία εσόδων από εφαρμογές διαβατηρίων, συνήθως μέσω εξόρυξης δεδομένων ή πώλησης. Οι εφαρμογές που υποστηρίζονται από την κυβέρνηση ενδέχεται να εγείρουν ανησυχίες σχετικά με την παρακολούθηση και τα δικαιώματα των πολιτών. Επομένως, για να οικοδομήσουμε εμπιστοσύνη, είναι σημαντικό να διευκρινίσουμε τις έννοιες και τα σχέδια εκ των προτέρων, να τεκμηριώσουμε ποια δεδομένα θα συλλέγονται και θα υποβάλλονται σε επεξεργασία και πώς. Όπως εφαρμόζεται από τη γερμανική εφαρμογή ανίχνευσης επαφών, το back-end και το front end κάθε εφαρμογής διαβατηρίου πρέπει να είναι πλήρως ανοιχτού κώδικα και να δοκιμάζεται η ασφάλεια από εμπειρογνώμονες του είδους ώστε να χτιστεί η εμπιστοσύνη του κοινού.

Οι κυβερνήσεις, λοιπόν, θα πρέπει να εξετάσουν σε βάθος τις συνέπειες της απαίτησης μιας εφαρμογής διαβατηρίου εμβολιασμού για πρόσβαση σε διάφορες εγκαταστάσεις και στα μέρη όπου οι δόσεις εμβολίων δεν είναι εύκολα διαθέσιμες σε όλους, όπως και συμβαίνει στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου. Οι εφαρμογές Passport δημιουργούν ανισότητες μεταξύ εμβολιασμένων και μη εμβολιασμένων ατόμων, με εκείνους που επιλέχθηκαν από κυβερνήσεις για εμβολιασμό να απολαμβάνουν σημαντικά προνόμια. Πολύ σημαντική προέκταση από την απαίτηση εφαρμογής διαβατηρίων μπορεί να είναι η εκούσια ενθάρρυνση των μη εμβολιασμένων να παρουσιάζουν εσφαλμένα την εμβολιαστική κατάστασή τους, ώστε να διατηρήσουν λόγου χάρη μια δουλειά, αυξάνοντας περαιτέρω τους κινδύνους μόλυνσης.

Είναι επιτακτική ανάγκη να υπάρξουν σαφείς, ανοιχτές και δημόσιες συζητήσεις σχετικά με το τι υποτίθεται ότι παρέχουν αυτές οι εφαρμογές και πώς πρέπει να λειτουργούν. Μια πιο αναλογική προσέγγιση που δεν χρειάζεται smartphone ή εφαρμογή για να λειτουργήσει θα ήταν πιο προσιτή, φθηνότερη και θα προσέφερε μεγαλύτερη προστασία της ιδιωτικής ζωής. Η προσέγγιση της ΕΕ, όπως ισχύει σήμερα, επιτρέπει τη χρήση εγγράφων, επαληθεύσιμα με κωδικό QR. Ένα παρόμοιο σύστημα αναπτύσσεται επίσης από έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό στο MIT. Αυτές οι ημι-ψηφιακές προσεγγίσεις θα μπορούσαν να παραβιαστούν, αλλά το ίδιο ακριβώς θα μπορούσε να συμβεί και στις εφαρμογές.

Πηγή: The Conversation

Χρήστος Χατζόπουλος - Stagiaire EEB